به قلم دكتر رضا راست منش، دكتراي تخصصي تغذيه و رژيم درماني
تصوير ذهني بدن مسئله اي است كه با وضعيت تغذيه اي بدن ارتباط بسيار نزديكي دارد. نوجوانان به دليل تغييرات سريع بدني اغلب احساس ناراحتي مي كنند. در همان حال تمايل زيادي به نزديك شدن به الگوهاي ايده آل خود دارند. احساس بد بودن در نوجوانان اغلب از وضعيت فيزيكي آنان ناشي مي شود. اين مسئله نوجوان را در معرض اختلالات جدي قرار مي دهد و تصميم آنان براي تغيير سرعت رشد يا تغيير ويژگي هاي بدنيشان ممكن است منجر به استفاده از رژيم هاي غذايي سخت با تاْثيرات منفي شود.
دوران نوجواني يكي از بحراني ترين و پيچيده ترين دوران هاي رشد انسان به حساب مي آيد. در طي نوجواني رشد كند دوران كودكي ناگهان تبديل به رشد سريع مي شود كه اين تغييرات مجموعاً نيازهاي تغذيه اي ويژه اي را سبب مي شود. نوجوانان به سه دليل جزء گروه هاي آسيب پذير به حساب مي آيند. اول اينكه نيازهاي تغذيه اي آنان به دليل افزايش شدت رشد و نمو افزايش مي يابد، دوم اينكه تغييرات شيوه زندگي و عادات غذايي در نوجوانان دريافت مواد مغذي آنان را تغيير مي دهد و نهايتاً شرايط ويژه اي كه در دوران نوجواني ممكن است پيش آيد (ورزش حرفه اي، بارداري، اختلالات خوردن، رژيم هاي غذايي افراطي، استفاده از مواد مخدر و ...) نيازهاي تغذيه اي ويژه اي را موجب مي شود.
فرايند بلوغ كه در دوران نوجواني رخ مي دهد، فرايند فيزيكي تبديل كودك به بزرگسال است و منجر به تكامل در كل بدن مي شود. نوجوانان در اين دوران 20% از قد و 50 % از وزن دوران بزرگسالي خود را بدست مي آورند. رشد سريع تقريباً 10-5 سال ادامه مي يابد ولي درصد بالايي از قد طي يك دوره 24- 18 ماهه بدست مي آيد. اوج سرعت رشد در افراد مختلف در زمانهاي مختلف اتفاق مي افتد همچنان كه سن شروع بلوغ نيز در افراد مختلف متفاوت است. بنابراين گاهي نوجواناني كه در سنين يكساني هستند داراي نيازهاي تغذيه اي متفاوتي هستند.
بلوغ در پسرها 2 سال ديرتر از دخترها شروع مي شود و تا اوايل دهه سوم زندگي ادامه مي يابد.
طي بلوغ تركيب بدن نيز تغيير مي كند. پسرها و دخترها قبل از بلوغ تركيب بدني تقريباً مشابهي دارند و چربي متوسط بدن آنها به ترتيب 15% و 19% است. طي بلوغ دخترها چربي بيشتري بدست مي آورند به طوري كه در بزرگسالي بدن زنان 26- 22 % چربي دارد در حالي كه بدن مردان 18-15 % چربي دارد. ضمناً طي بلوغ مردان دو برابر زنان بافت غير چربي بدست مي آورند.
توجه توجه!
نوجواني دوره تكامل ذهن و بدن است و در اين دوران علاوه بر رشد فيزيكي، رشد و نمو ذهني سريع نيز صورت مي گيرد. نوجوانان داراي استعداد رويايي فكر كردن نيز هستند، در حالي كه در كودكي تنها با الگوهاي واقعي فكر مي كنند. اين استعداد آنها را قادر به اتمام رساندن مراحل مشكل بلوغ مي كند. گذراندن تمام اين مراحل نيازمند سلامت تغذيه اي است.
تصوير ذهني بدن :
تصوير ذهني بدن مسئله اي است كه با وضعيت تغذيه اي بدن ارتباط بسيار نزديكي دارد. نوجوانان به دليل تغييرات سريع بدني اغلب احساس ناراحتي مي كنند. در همان حال تمايل زيادي به نزديك شدن به الگوهاي ايده آل خود دارند.
احساس بد بودن در نوجوانان اغلب از وضعيت فيزيكي آنان ناشي مي شود. اين مسئله نوجوان را در معرض اختلالات جدي قرار مي دهد و تصميم آنان براي تغيير سرعت رشد يا تغيير ويژگي هاي بدنيشان ممكن است منجر به استفاده از رژيم هاي غذايي سخت با تاْثيرات منفي شود.