وعده غذايي كمتر، كاهش وزن بهتر!

پاي مصاحبه هاي دكتر رضا راست منش، دكتراي تخصصي علوم تغذيه مي نشينيم كه جنبه آموزش همگاني دارند و خوشبختانه اين مصاحبه هاي بديع و جذاب بسيار مورد توجه خوانندگان عزيز قرار مي گيرند و باعث ارتقاي فرهنگ سلامتي مي شوند.

سوال بيشتر خوانندگان از آقاي دكتر اين است كه فاصله بين صبحانه و ناهار و شام چقدر بايد باشد تا به كاهش وزن كمك كند؟ و اينكه افزايش تعداد وعده هاي غذايي و ريزه خواري يا برعكس آن، كاهش تعداد دفعات مصرف وعده غذايي و كاهش ريزه خواري؛ چه تاثيري بر كاهش وزن دارد؟

آقاي دكتر راست منش، لطفا بفرماييد از ديدگاه شما بهترين فاصله زماني بين وعده هاي صبحانه و ناهار و شام براي رسيدن به كاهش وزن مناسب چيست؟

ابتدا بايد تفكيكي بين افرادي كه مي خواهند وزن كم بكنند، قايل شويم. دسته اي از افراد ديابتي هستند، دسته اي از افراد به علت ضعف بدني يا ساير علل، دچار افت فشار مي شوند؛ ‌برخي از افراد ممكن است به خاطر بعضي علل منجمله بالا بودن سطح انسولين، دچار افت قند خون مداوم باشند و نهايتا برخي از افراد ممكن است هيچكدام از مشكلات ياد شده را نداشته باشند. بايد دانست كه دستورالعمل و پروتكل تعداد وعده هاي غذايي در هر كدام از اين افراد متفاوت است.

دكتر راست منش ممكن است لطفا به خوانندگان آموزش بيشتري بدهيد؟

در افرادي كه مكررا يا متناوبا دچار افت فشار خون و قند خون مي شوند طبيعتا لازم است تعداد وعده هاي غذايي بيشتر باشد تا بدن با دسترسي داشتن مداوم به غذاي ولو محدود، بتواند جلوي افت قند خون، فشار خون، سرگيجه و افت كيفيت زندگي را بگيرد. البته افزايش آگاهانه تعداد وعده هاي غذايي و مجاز شمردن ريزه خواري در اين افراد باعث افت سرعت كاهش وزن مي شود، ولي خوب از سرناچاري مجبور هستيم تعداد وعده هاي غذايي را بيشتر كنيم تا مشكل افت فشار و افت قند خون حين اجراي رژيم پيش نيايد.

دكتر راست منش ما معمولا شنيده ايم كه هرچه تعداد وعده هاي غذايي بيشتر باشد به كاهش وزن بيشتر كمك مي كند ولي الان موضوعي كاملا بديع و متفاوت عنوان كرديد.

اشتباه مصطلح و رايج بين مردم اين است كه فكر مي كنند افزايش تعداد وعده هاي غذايي به كاهش وزن كمك مي كند. لزوما اينطور نيست. مزيت عمده افزايش تعداد وعده هاي غذايي اين است كه به جلوگيري از نوسانات شديد فشار خون و قند خون كمك مي كند و باعث مي شود روند كاهش وزن آنچنان سريع نباشد كه با افت شديد قند خون، فشار خون، سردرد و بي حالي و افت كيفيت زندگي رو به رو شويم. داشتن دو وعده غذايي اصلي و يك وعده سبك بهترين حالت است. هرچه ريزه خوري كمتر باشد، مغز فرصت بيشتري براي مواجهه با گرسنگي دارد تا برود چربي هايش را بسوزاند.

دكتر راست منش در اين بين، ناهار خوردن بهتر است يا شام؟

شايد براي بسياري از افراد تعجب آور باشد كه بگويم شام اول وقت بسيار بهتر از ناهار خوردن است. عموما افراد خلاف اين را شنيده اند كه شام خوردن بد است. البته كه شام سنگيني كه آخر شب خورده شود براي بدن مضر است،چون مطابق قانون اول ترموديناميك انرژي نه خود به خود به وجود مي آيد و نه از بين مي رود بلكه از شكلي به شكل ديگر تبديل مي شود و غذاي بيشتر از حدي كه بدن قابليت و توان سوزاندن آن را نداشته باشد اگر شب دير وقت خورده شود به ناچار به چربي تبديل مي شود. ولي اگر شام اول وقت خورده شود بسيار بهتر از ناهار خوردن است.

دكتر راست منش علت را هم بفرماييد

وقتي ناهار را سنگين مي خوريم، بدن به انرژي ناهار خورده شده بسنده مي كند و كارد به استخوانش نمي رسد كه برود و چربي هايش را بسوزاند ولي وقتي ناهار حجيم را از بدن دريغ مي كنيم و صرف غذا را به شام اول وقت تاخير مي اندازيم؛ موقع ظهر بدن انرژي اش را بايد از كجا تامين كند؟ طبيعي است كه بدن چاره اي ندارد جز اينكه برود و چربي هايش را بسوزاند. پس برخلاف تصور رايج، شام اول وقت بهتر از ناهار است. افرادي كه نوسانات شديد قند خون، فشار خون و ديابت دارند از اين قاعده مستثني هستند. فاصله بين صبحانه تا وعده بعدي بايد آنقدر باشد كه حس گرسنگي دست بدهد.

دكتر راست منش مطلب آموزشي ديگري براي خوانندگان عزيزمان داريد؟

فيزيولوژي مدرن مويد اين است كه شام اول وقت بهتر از ناهار است و منشا قرآني دارد. در سوره مريم آيه 62 خداوند مي فرمايد "ولهم رزقهم فيها بكره و عشيا، يعني روزي بهشتي ها بامدادان و شامگان است". در لغتنامه دهخدا واژه ناهار به معني نا (نه) + آهار (خوردن) است؛ يعني وقت نخوردن! گرسنگي، نعمتي در لباس نقمت است. جايزه گرسنگي هم كاهش وزن بهتر است. بدني كه گرسنه نشود نيازي نمي بيند كه برود چربي هايش را بسوزاند. طبيعتا تحمل اين گرسنگي امري نسبي است و ممكن است لازم باشد فردي كه رژيم مي گيرد گرسنگي اش را با خوردن اندكي ميان وعده فروبنشاند تا به مرز آزار دهنده نرسد. به قول امام علي: "لا تَنالونَ مِنها نِعمَةً إلاّ بِفِراقِ اُخرى، يعني از دنيا به هيچ نعمتى نمى رسيد، مگر با از دست دادن نعمتى ديگر". پس اگر دنبال سلامتي هستيم بايد در خوردن اسراف نكنيم. كلوا و شربوا و لا تسرفوا. مغضوب ترين حالت بنده پيش خدا زماني است كه شكم اش انباشته باشد. براي همه آرزوي سلامتي دارم.